Wat te doen met essentaksterfte op de baan?

NIEUWS

Kelly Kuenen, vrijdag 25 augustus 2017

120 sec

Hymenoscyphus fraxineus heeft invloed op de sapstroom

De afgelopen tijd is het een hot topic in diverse media: in Nederland worden op grote schaal essen gekapt omdat ze zijn aangetast door essentaksterfte. Zo'n 80 procent van de essen zou inmiddels getroffen zijn door de ziekte.

Als gevolg hiervan dreigt de es grotendeels uit het Nederlandse landschap te verdwijnen. Erg zieke essen kunnen worden gekapt omdat ze grotendeels afgestorven zijn, maar ook omdat ze door de aantasting zwak zijn en kunnen omvallen. Daarentegen kan er bij aangetaste bomen ook (enig) herstel optreden. Zo waarschuwde WUR onlangs nog dat aangetaste essen niet per definitie gekapt moeten worden.

Voor boombeheerders is het al een uitdaging hoe zij met de ziekte om moeten gaan, laat staan voor terreinbeheerders voor wie boomverzorging geen core business is. Toch is het voor het voortbestaan van de es belangrijk om de ziekte ook op deze plekken te signaleren en te bestrijden.

Hoe ga je daar als golfbaanbeheerder en greenkeeper nu mee om? NLadviseurs adviseert een aanpak die bestaat uit drie stappen: het in kaart brengen van de situatie, het voorkomen van onveilige situaties en een goede planvorming. Een korte introductie.

De huidige situatie
Allereerst moet de situatie op de golfbaan worden onderzocht, stelt NLadviseurs: 'Inventariseer waar de essen zich bevinden en kijk of deze symptomen vertonen van essentaksterfte. Wordt er een gezonde es aangetroffen, dan kan dat worden doorgegeven aan het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland. Dit draagt bij aan de overlevering van de boom in Nederland; ondanks dat het grootste deel van de essen in Nederland besmet zijn, zijn er op diverse plekken in het land resistente, gezonde bomen aangetroffen.'

Diverse partijen onderzoeken of er met deze essen gekweekt kan worden. Vorige week deed het centrum nog een oproep aan het publiek om mee te helpen resistente essen te zoeken.

Aantasting zorgt voor kenmerkende 'kale kruinen'

Voorkomen van onveilige situaties
De tweede stap bestaat uit het voorkomen van onveilige situaties. 'Essen met een lichte aantasting hoeven niet direct verwijderd te worden, bomen kunnen mogelijk over de aantasting heen groeien. Zorg er wel voor dat de vitaliteit van deze bomen jaarlijks opnieuw wordt beoordeeld om indien nodig op tijd te kunnen ingrijpen.'

'Aangetaste essen die op een risicovolle locatie staan (langs paden, holes of gebouwen) kunnen het best worden verwijderd, dit kan inhouden dat (grote delen van) plantvakken moeten worden gekapt. Laat gezonde essen staan, deze bomen zijn naar verwachting resistent tegen de schimmel en vormen een belangrijke bron voor een nieuwe generatie essen.'

Goede planvorming
De derde stap: een goede planvorming. 'Als de es een veel voorkomende boomsoort op uw golfbaan is, is het raadzaam om op tijd te beginnen met vervanging van de aangetaste es. Een goede vervanging bestaat uit andere boomsoorten die passen bij de bodemomstandigheden en landschappelijke waarden op uw golfbaan. Laat u hierover goed adviseren door deskundigen. Zorg er daarnaast voor dat u in uw beheerplanning en -budgettering rekening houdt met de boomveiligheidscontroles, kap en herplant die nodig zal zijn in de komende jaren.'

Over essentaksterfte
Essentaksterfte wordt veroorzaakt door de schimmel Hymenoscyphus fraxineus en verspreidt zich door de lucht. Aantasting begint in het blad, maar breidt zich uit richting de takken en stam. De eerste tekenen van aantasting zijn verkleuring en eventueel het afsterven van het blad. Verkleuringen in de bast wijzen ook op aantasting.

De schimmel heeft invloed op de sapstroom van de boom, waardoor delen van de boom afsterven. De boom kan daardoor kale plekken vertonen (zie foto hierboven). In dit laatste geval is het vrij duidelijk dat een boom is aangetast. Maar met name aantasting in een vroeger stadium kan lastig zijn. Het kan daarom raadzaam zijn een expert te vragen om de bomen in kaart te brengen.

REACTIES

Er zijn nog geen reacties.

Tip de redactie