|
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Goed aangelegd, goed onderhouden en voorbereid op de toekomst, wanneer gewasbeschermingsmiddelen verboden zullen zijn. Dat is Golfbaan Bentwoud in één zin samengevat. In dit artikel vertelt het greenkeepingteam over de aanpak.
Bij ons bezoek aan Bentwoud ligt er een dun laagje sneeuw op de baan in Benthuizen, een dorp in het Groene Hart vlakbij Leiden, Alphen aan den Rijn, Gouda, Boskoop en Zoetermeer. Maar van een bezoek in het voorjaar van 2018 weten we nog hoe goed het onderhoud op de pay-and-play-baan is, en vooral hoe goed de greens zijn: stevig, sterk en zonder ziektes. Dat is al zo vanaf 2011, toen de 36-holesbaan in fasen werd geopend. Het team dat verantwoordelijk is voor de 27 wedstrijdholes en de korte baan met negen par-3- en par-4-holes bestaat uit hoofdgreenkeeper Kees IJsselstein, assistent-hoofdgreenkeeper Milan den Dikken en Michel Overbeeke namens aannemer AHA de Man. Het kleine team, dat in het groeiseizoen wordt uitgebreid met één tot drie seasonals, werkt in nauw overleg met Harry van Laviere, de manager golffaciliteiten van Bentwoud. De 36 holes werden aangelegd door AHA de Man naar een ontwerp van Michiel van der Vaart van Jol Golf Design. De 47-jarige IJsselstein zit vanaf het begin bij Bentwoud; hij heeft de aanleg en grow-in meegemaakt. Daarvóór werkte IJsselstein bij Ockenburgh, Kralingen en Crimpenerhout. Op die eerste baan was hij betrokken bij een uitbreiding en op de laatste bij de grow-in. We vragen de hoofdgreenkeeper naar het geheim van zijn succes: gezonde greens op een druk bezette baan, die inmiddels toch alweer acht jaar oud is. Volgens IJsselstein ligt de verklaring in een goede basis bij de aanleg en een 'less is more-beleid'. 'Bentwoud is goed aangelegd en daar profiteren we van', zegt de tuinderszoon uit Rijsoord. 'De greens zijn ingezaaid met een mengsel van roodzwenk en struisgras. Ik doe niks bijzonders, maar geloof in less is more, minder is beter. We gebruiken weinig mest en voeren alleen in het groeiseizoen bewerkingen aan de greens uit. Timing is heel bepalend; we beginnen bijvoorbeeld niet te vroeg met mest geven. Je wilt de goede grassoorten behouden en het straatgras verdringen. Door ervaring ben ik er beter in geworden, want je moet leren hoe je met dit soort greens omgaat. Ik heb op Ockenburg voor het eerst gewerkt met dit type green en daar hebben we ondervonden hoe je het zwenk en struis ook heel snel kwijt kunt raken, door overbemesting, viltopbouw en te korte wortels. Je leert veel door ervaring, bijvoorbeeld dat een scarifying-machine geschikt is voor straatgrasgreens, maar niet voor roodzwenk. Er is geen handleiding waarin staat hoe het moet, maar kennis en ervaring zijn de sleutel. Ik haal mijn kennis vooral uit Scandinavië en Groot-Brittannië; op linksbanen wordt immers vanouds met verfijnde grassen gewerkt. Ik kijk ook veel op finegolf.co.uk. Deze website is gespecialiseerd in "running-golf" op golfbanen met fijne grassoorten.' Harde greensDe greens op Bentwoud zijn droog en hard. Harde greens zoals deze, met grassoorten die minder gevoelig zijn voor ziektes, dat is met het oog op het pesticidenverbod de toekomst voor alle Nederlandse banen. Maar het is voor veel golfers wel even wennen. Betere spelers die veel spin kunnen slaan, kunnen de bal doodleggen op de green. Maar het merendeel van de golfers moet de bal voor de vlag laten landen.De bezoekers zijn blij met de goede kwaliteit van de greens, maar de fast and firm condities moet je goed uitleggen, zo heeft Golfbaan Bentwoud geleerd. De hardheid van de greens was in 2017 dan ook een van de onderwerpen in een nieuwsbrief van Bentwoud (vakblad Greenkeeper wees de websitebezoekers destijds op dat communicatiebericht). 'Wij krijgen regelmatig de opmerking dat de greens op Golfbaan Bentwoud nogal hard zijn', zo begon het bericht. 'Onze greenkeeper Kees IJsselstein legt u graag uit hoe dat komt.' In de nieuwsbrief vertelde IJsselstein onder meer dat de greens zijn ingezaaid met een mengsel van roodzwenk en struisgras: 'Dat zijn fijnbladige grassen die zorgen voor een mooi strak putting-oppervlak, maar diezelfde grassen zorgen ook voor stevige harde greens zoals je ze op veel linksbanen ziet, ook wel fast and firm genoemd.' Het is van groot belang om die grassen te behouden, legde de hoofdgreenkeeper vervolgens uit in de nieuwsbrief: 'De grassen zorgen er namelijk voor dat er het hele jaar een baan van goede kwaliteit ligt die goed bespeelbaar is, uitgezonderd bij vorst en sneeuw natuurlijk. Bovendien is de behoefte aan kunstmest en water laag en is de grond niet ziektegevoelig, waardoor er dus geen gebruik van bestrijdingsmiddelen gemaakt hoeft te worden. Zachte greens bestaan meestal volledig uit straatgras, dat die eigenschappen niet heeft.'
IJsselstein heeft in zijn periode bij Bentwoud nooit gewasbeschermingsmiddelen op de greens gespoten en hij heeft acht jaar lang geen last van fusarium en dollarspot gehad. 'Niks ... Ik sta er zelf ook nog wel van te kijken', zegt hij. Golfers staan er volgens IJsselstein helemaal achter dat er geen gif wordt gebruikt, maar sommigen stellen nog steeds vraagtekens bij de hardheid van de greens. 'Veel golfers zijn gewend aan zachte greens en targetgolf, dat de bal meteen stilligt waar hij landt. Televisie speelt hierbij een grote rol. Golfers zien elk jaar de perfect groene en zachte baan van Augusta en spelers, bestuurders en baaneigenaren willen dat dan ook. Maar wat niet in ogenschouw wordt genomen, is dat de baan er maar vier dagen per jaar zo perfect bij ligt en dat het budget van The Masters ongekend is. Ik heb veel respect voor het onderhoud op Amerikaanse topbanen, maar als bestrijdingsmiddelen zijn toegestaan, dan worden ze ook gebruikt. Zo werkten wij vroeger ook: als je schimmel zag, ging je spuiten. Milan heeft een jaar gewerkt op Harbour Town in Amerika en je wilt niet weten wat ze daar in de loods hebben liggen. Maar onderhoud zoals op Augusta is niet duurzaam; het zijn de zwenk- en struisgrassen waar we naartoe moeten. Ik hoor in de wandelgangen wel eens dat er gezegd wordt dat ik het niet goed doe, en dat de greens vanzelf zachter worden als ze ouder worden. Nee dus, want als ze zacht worden, dan betekent dit dat ze verpest zijn.'
Targetgolf is voorbij'Wij zijn ontzettend blij met de kwaliteit van de greens die Kees met zijn team levert', zegt baanmanager Van Laviere. 'De greens "grijpen" de bal nu al veel beter dan in de eerste jaren en intussen neemt het begrip bij golfers toe. Het is een kwestie van uitleggen en gewenning.' 'Inderdaad', zegt IJsselstein. 'Als je het uitlegt in het kader van duurzaamheid, dan begrijpen mensen het. Ik zeg tegen de mensen: als je in de toekomst golfbanen van een acceptabele kwaliteit wilt hebben, dan moet je deze richting op. Ik hoop heel erg dat de NGF gaat helpen om deze boodschap bij alle golfers te laten landen. Dit is de toekomst en targetgolf bestaat straks niet meer. We kunnen de golfers niet goed genoeg uitleggen wat de implicaties zijn van de Green Deal. De golfers moeten natuurbewuster worden. Golfbanen kunnen niet perfect gemanicuurd worden; afhankelijk van het seizoen heb je te maken met natuurveranderingen. Denk maar aan droge fairways in een zomer zoals die van 2018. Golf is geen steriel spelletje, maar een sport in de natuur. Tenminste, als je geen rotzooi wilt gebruiken. De golfers zijn echt wel tegen spuiten, maar soms denken ze er opeens even anders over als hun bal ergens in de klaver ligt ...'Het golfcomplex ligt tegen een groot bosgebied van 800 hectare aan, ver van snelwegen verwijderd. Bijna alle holes liggen open en bloot, waardoor er veel lucht en licht is. Bentwoud, in 2017 GEO-gecertificeerd, is dus in meerdere opzichten goed voorbereid op de toekomst, maar is dat ook het geval bij de meeste andere Nederlandse banen? 'Ik denk het niet', zegt IJsselstein. 'Hoe gaan de exclusieve topbanen straks om met een verbod op pesticiden? Een aanval van dollarspot kan in een week tijd alle greens ruïneren. Banen die niet met de Green Deal aan de gang zijn gegaan en een hoog percentage straatgras in de greens hebben, die zijn straks aan de beurt; daar kun je grote problemen verwachten. En dat terwijl de golfmarkt steeds veeleisender wordt. Er zijn minder klanten en die klanten willen niet op wintergreens spelen. De golfbanen worden onder druk gezet om de greens bijna altijd open te hebben. Op andere banen heb je in de zomer misschien prachtige greens, maar hier hebben we jaarrond goede greens en kun je lekker spelen. Natuurlijk kunnen roodzwenkgreens ook opeens achteruitgaan, maar je verkleint de kans als je de grasmat zo gezond mogelijk houdt. Ik wil het liefst geheel schone greens, maar het straatgraspercentage mag in elk geval niet hoger dan 10 zijn. Dat gaat me ook lukken, door de bemesting nog beter aan te passen en ik heb er ook andere ideeën over.'
Een goede basisHoofdgreenkeeper IJsselstein erkent dat een golfbaan niet kan toveren; voor gezonde greens moet de basis goed zijn. 'Hier bij Bentwoud zijn de voorwaarden gecreëerd: goed drainerende grond.' 'Dat geldt voor de hele baan', zegt baanmanager Harry van Laviere. 'Er is veel geïnvesteerd in drainage en afvoer via putten. Regenwater wordt via glooiingen naar de putten geleid. Er moet heel wat gebeuren wil de baan niet bespeelbaar zijn. Als andere banen met nattigheid kampen, krijgen wij veel spelers op bezoek.' IJsselstein: 'De baan is aangelegd in poldergebied onder leiding van golfbaanadviseur Lambert Veenstra. Bij de aanleg was er een gesloten grondbalans, maar er is veel zand door de toplaag gefreesd en de fairways zijn goed gedraineerd. Maar een toplaag wordt op den duur vetter, dus het is zaak om veel te blijven prikken en bezanden. Dat kost geld en is op elke baan een punt. Maar het is essentieel om kwaliteit te behouden.'Ondanks de goede basis van Bentwoud zijn er genoeg uitdagingen voor de baanmanager en het greenkeepingteam. Net als veel andere greenkeepers maakt IJsselstein zich veel zorgen over onkruid. 'Ik ben ervan overtuigd dat het na afloop van de Green Deal lukt om goede greens te presenteren, maar onkruid voorkomen en bestrijden wordt een grote uitdaging. Natuurlijk is het zo dat je op een gezonde toplaag minder last zult hebben van onkruid, maar klaver is zelfs niet handmatig te verwijderen. De natuur bepaalt alles, dus we zullen de natuur moeten volgen. Maar bij grote overlast is er maar één oplossing als er geen milieuvriendelijke bestrijdingsmiddelen komen: de gebieden met onkruid kort maaien.' Het team op Bentwoud zal de komende tijd veel aandacht geven aan de plantenvakken in de baan die er sinds de aanleg zijn. Van Laviere: 'De plantenvakken die in het spel zijn, waar geregeld ballen terechtkomen, daar moeten de spelers wel hun bal kunnen vinden. Dus die moeten we dunnen om ervoor te zorgen dat machines ertussen kunnen komen. Bentwoud is een druk bezette baan en een goede doorstroom is heel belangrijk. De ballen zijn hier overigens goed te vinden, maar we laten op Bentwoud toch de nieuwe local rule voor verloren ballen gelden. Deze plaatselijke regel bestaat sinds 1 januari en houdt in dat je met bijtelling van twee strafslagen verder kunt spelen bij de plaats waar je bal verloren is geraakt.' Een andere uitdaging op Bentwoud: emelten. IJsselstein: 'Aaltjes vormen nu de enige milieuvriendelijke bestrijdingsmethode, maar het is afwachten of dit effectief genoeg is.' Een geheel ander probleem is het vinden van goed personeel in het groeiseizoen. 'Goed opgeleide seizoenskrachten vinden is steeds moeilijker', zegt IJsselstein. 'Er is nu werk genoeg voor mensen in de groensector, ze kunnen overal terecht. Dat speelt niet alleen hier, maar ook elders, hoor ik van collega's.' Drukke baanEen van de grootste uitdagingen voor het management en het onderhoudsteam op Bentwoud is de hoge bezettingsgraad. 'Bentwoud is een commerciële pay-and-play-baan met een vereniging die recht heeft op een deel van de starttijden', legt baanmanager Van Laviere uit. 'Bovendien zijn er veel groepsboekingen en evenementen en is Bentwoud een home course van de verenigingen ANWB Golf en GVN. De speeldruk is hier dus heel hoog, ook in de herfst en winter, en het is een uitdaging om ervoor te zorgen dat het onderhoud geen overlast voor spelers oplevert.' 'Gelukkig hebben we hier 36 holes', zegt IJsselstein. 'Als het noodzakelijk is, kunnen we negen holes kort sluiten voor groot onderhoud.' 'Dat kost een paar dagen pijn, maar werkt efficiënter en is prettiger voor ons en de golfers.'Een andere uitdaging wordt gevormd door de aanleg van nieuwe hoogspanningsmasten in de baan en de verwijdering van de huidige masten, een noodzakelijk kwaad. Het werk is in 2018 begonnen en zal dit jaar voltooid worden. De schade wordt gecompenseerd door energiebedrijf Tennet, maar er is toch overlast. Zo moet de fraaie oefengreen vlak bij het clubgebouw misschien opnieuw opgebouwd worden. 'Daar zitten veel bloed, zweet en tranen in van Kees', zegt Van Laviere. Eventuele aanpassingen van de baan of oefenfaciliteiten worden besproken met Michiel van der Vaart van Jol Golf Design. 'Ik vind dat je bij aanpassingen van de baan altijd een architect moet betrekken', zegt IJsselstein. 'Een architect heeft specifieke kennis en als er iets in de baan moet veranderen, kom je samen tot de beste oplossingen.' Alles bij elkaar komt er veel af op IJsselstein, terwijl hij maar over een klein vast team beschikt voor het 105 hectare grote golfterrein. Een geluk is dat hij goed personeel heeft. Assistent-hoofdgreenkeeper Milan den Dikken is jong (27) en net als IJsselstein zeer gepassioneerd en leergierig. In 2014 liep hij stage op de banen in St. Andrews, een leerperiode die mogelijk werd gemaakt door een samenwerkingsverband tussen AHA de Man en de St. Andrews Links Trust. In 2017 maakte Pro Turf Care het mogelijk dat Den Dikken een jaar verbleef in Amerika voor studie en werk. Hij was in die periode greenkeeper op Harbour Town in Hilton Head (South Carolina), waar de PGA Tour jaarlijks het RBC Heritage-toernooi speelt. Daarnaast beschikken IJsselstein, Den Dikken en Overbeeke één dag per week over vrijwilliger René, een oud-hovenier uit de omgeving. 'Hij begon met onderhoudswerk in de bunkers, zoals iedere greenkeeper of vrijwilliger, maar kan nu bijna alles. Hij heeft intussen de greenkeepersopleiding gevolgd en die uit eigen middelen betaald. René is een zeer gewaardeerde kracht.' Nieuwe werkwijzeIn 2016 gingen AHA de Man en Bentwoud om de tafel zitten om over contractverlenging te praten. Het resultaat was verlenging van de overeenkomst tot 2026. 'Bentwoud is de eerste baan waar de nieuwe werkwijze van AHA de Man is geïmplementeerd', zegt Marc Jansen. Hij is nu manager golf bij AHA de Man, maar zat bij de oplevering van Bentwoud nog aan de andere kant van de tafel: Jansen was toen golfbaanmanager van Bentwoud.'Bentwoud opende in 2011 en had het de eerste jaren logischerwijs moeilijk, maar draait nu een goed resultaat', zegt Jansen. 'En er zijn in mijn ogen een paar duidelijke redenen waarom de kwaliteit van de baan buiten kijf staat. Ten eerste de uitstekende aanleg wat betreft grond en drainage. Ten tweede het greenkeepingteam. Kees houdt de greens goed en snel zonder chemie. En hij onderhoudt de baan met een heel klein team; hij verdient complimenten. Wat verder de kracht van Bentwoud bepaalt, is dat de baan een duidelijke merkidentiteit heeft: een pay-and-play-baan met een no-nonsense-imago.' Een merkidentiteit is belangrijk in de ogen van Jansen. 'Een sterke merkidentiteit zorgt voor onderscheidend vermogen in de concurrerende markt. Banen als The Dutch of Spaarnwoude hebben dat, maar bij veel verenigingsbanen die zijn aangelegd in de laatste decennia voor de eeuwwisseling is de merkidentiteit soms minder sterk. Ik verwacht dat het juist deze banen zijn die het moeilijker gaan krijgen. Eigenlijk zien we dat al om ons heen gebeuren.'
Jansen ging in 2016 voor AHA de Man werken, een moeilijke periode voor het aannemersbedrijf. Maar volgens de commercieel manager is AHA de Man na een uitvoerige analyse weer een sterke partij aan het worden. 'We hebben veel geleerd van wat er in het verleden misging op enkele banen waar het onderhoudscontract niet is verlengd, bijvoorbeeld De Hooge Rotterdamsche en Amsterdam Old Course. De medewerkers van AHA de Man hadden enkele jaren geleden minder vertrouwen in de werkwijze van AHA de Man, maar daar is ondertussen verandering in gekomen.' 'We hebben goed rondgekeken op de banen waar we het onderhoud doen en we hebben alle opdrachtgevers uitgenodigd om gerichte feedback op onze werkwijze te geven. Wat doen we goed en wat doen we minder goed? Het managementteam mocht alleen maar luisteren. De algemene opinie was dat AHA de Man goed in onderhoud is, kwaliteit levert, een sociaal bedrijf is, maar tekortschoot in communicatie en niet goed meedacht met de banen voor de middellange en lange termijn. We hebben ook alle hoofdgreenkeepers bijeengebracht en hun opinie over de werkwijze gevraagd.'
In gesprek met banenUit de gesprekken met opdrachtgevers en de eigen medewerkers kwam een aangepaste werkwijze voort. Marc Jansen: 'We gaan nu veel meer in gesprek met de golfbanen over hun plannen voor de korte en lange termijn, over duurzaam beheer en GEO-certificering, over renovaties, noem maar op. Wij stellen de klant een aantal vragen: wat is jullie merkidentiteit, waar willen jullie naartoe en hoe kunnen wij daar met ons onderhoud aan bijdragen? De klanten vertellen zo heel duidelijk wat ze willen. Om een voorbeeld te geven: Bentwoud is een commerciële baan en het is heel belangrijk dat de bal gevonden wordt in bepaalde zones van de baan. We stemmen het onderhoud daarop af, we maken het concreet. We gaan met elke klant in gesprek over 2019 en 2020, maar we denken ook gezamenlijk na over een langere periode, tot 2025. We denken ook mee over het financiële plaatje van een baan en in overleg kunnen we het huidige contract openbreken en aanpassen. Dat is bijvoorbeeld gebeurd met Golf & Country Club Liemeer. In januari, een jaar voordat het contract verliep, hebben we de overeenkomst met deze baan verlengd. Op de Edese Golf Club Papendal is hetzelfde gebeurd na goede gesprekken over het onderhoud, maar ook over toekomstige bunkerrenovaties en heidestimulering.'Volgens de manager golf van AHA de Man is het tij gekeerd. 'Het managementteam is teruggebracht van acht naar vier personen, de backoffice is afgeslankt en we leasen de machines nu', zegt Jansen. 'Door deze nieuwe structuur is AHA de Man lean and mean geworden. Leo Sparla, nu drie jaar onze directeur, heeft een belangrijke rol gespeeld in de transitie die AHA de Man heeft ondergaan. Hij hamert erop dat de teams op de golfbanen het belangrijkst zijn: die moeten goed functioneren. De greenkeepingteams werden vroeger top-down aangestuurd, maar het kantoor moet faciliterend zijn en niet omgekeerd. Leo is financieel-juridisch sterk en weet op dat terrein de belangen van AHA de Man goed te bedienen. Het bedrijf is nu weer sterk. We hebben in 2018 een heel mooi jaar gedraaid, mede doordat we op verschillende banen renovatiewerk hebben uitgevoerd, op eigen banen maar ook op andere.' Uw golfbaan op z'n bestVolgens manager golf Marc Jansen raakt de golfbranche steeds meer bekend met het nieuwe AHA de Man. 'Op veel golfbanen kijkt en praat een onafhankelijke golfbaanadviseur mee. Dat is prettig, want de baanadviseurs zien dat ons bedrijf is veranderd. Dat geldt ook voor golfbaanarchitecten met wie we samenwerken bij renovaties. Wel wordt er nog stereotiep gedacht over golfbaanaannemers in het algemeen. Ze worden gezien als bedrijven die het werk minder transparant uitvoeren. Maar die generalisering geeft een verkeerd beeld van goede aannemers. Dat is ook niet hoe AHA de Man werkt. Wij proberen elk bestek voor 100 procent goed uit te voeren en bij een aanbesteding een correcte en scherpe offerte in te dienen. AHA de Man was vroeger de grootste aannemer, maar we hebben niet meer de wens om de grootste te zijn. Wij zijn goed vertegenwoordigd in Noord- en Zuid-Holland. We willen er graag nog één of twee banen bij, maar de banen en AHA de Man moeten wel bij elkaar passen. Het is belangrijk dat we gezamenlijk optrekken en dat het gevoel goed is.'Het bedrijf is trots op de manier waarop de nieuwe werkwijze van AHA de Man op Golfbaan Bentwoud is gerealiseerd. Om het veranderingsproces bij AHA de Man te onderstrepen, zijn de huisstijl en slogan veranderd. 'De nieuwe slogan - Uw golfbaan op z'n best - komt van de greenkeepers', zegt Jansen. 'Met de hoofdgreenkeepers hebben we geregeld overleg over de veranderingen. We streven ernaar dat zij kien zijn op de nieuwe werkwijze en weer trots worden op het bedrijf.' MachinelijstToro Greensmaster triflex hybrid 3420 2xToro teemaaier 3250 2x Toro fairwaymaaier 6700-D 2x Toro roughmaaier 4700-D Toro roughmaaier 3500 sidewinder Toro roughmaaier 3280-D John Deere trekker 4049-R met voorlader New Holland trekker Toro Workman HDX met Dakota schotelstrooier John Deere ProGator met veldspuit gps Toro 1000 handgreenmaaier 2x Toro topbeluchter Toro Procore Vertidrain Stihl kettingzaag Stihl bosmaaier 2 x Stihl bladblazer 2 x Stihl heggenschaar Stihl kantensnijder Flymo 2 x Toro bunker rake Sand Pro Toro transporter MDX 3x Tru Turf roller
Tip de redactie
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
|
