'Het gras kiemde geweldig in de droge zomer van 2019, ook met brak beregeningswater' |
|
|
|
|
 |
| 503 sec |
4turf-grasmengsels presteren goed in de praktijk
De klimaatverandering en daarmee de steeds vaker voorkomende drogere periodes in Nederland hebben grote invloed op de sportvelden. Het gevolg is verdroging, die in kustgebieden ook nog eens gepaard gaat met verzilting of het gebruik van brak beregeningswater. In 2012 bracht DLF mengsels met 4turf op de markt; begin 2019 volgde 4salt. Hoe staat het met het gebruik van deze mengsels op basis van het sterke tetraploïde Engels raaigras? Dit vakblad spreekt enkele gebruikers.
| Fieldmanager of the Year 2020 Jaap Verhagen van de gemeente Zutphen: 'Sinds we doorzaaien met de Vredo DDS-doorzaaimachine, komt het 4turf-mengsel zelfs extra vroeg op!' |
Voor gebruik op sportvelden komt 4turf voor in de volgende producten: 4-4-2 Master (80 procent tetraploïde Engels raaigras, 20 procent diploïde Engels raaigras), BalanceMaster (45% tetraploïde Engels raaigras, 30% diploïde Engels raaigras, 25% stikstof-gecoat veldbeemd (ProNitro)) en ExtraMaster (55% tetraploïde Engels raaigras, 30% diploïde Engels raaigras, 15% veldbeemd).
De 4salt-mengsels 4-4-2 Master, Balance Master en ExtraMaster zijn verwant aan het tetraploïde 4turf-Engels raaigras, maar hebben tevens een hoge zouttolerantie. QuickMaster wordt met name ingezet voor doorzaaien en bestaat voor 100% uit Engels raaigras.
|
Grasgroei in zilte omgeving
Traas en Ovaa Sport BV gebruikt sinds vier jaar graszaadmengsels met tetraploïde Engels raaigras, oftewel 4turf. Het bedrijf kampt in Zeeland met een beregeningsprobleem. Zo kan er vaak geen zilt water gebruikt worden om te beregenen en is het een te kostbare aangelegenheid om zoet water op de betreffende locatie te krijgen. Maarten Goeree, uitvoerder/projectleider bij Traas en Ovaa Sport: 'Wij kunnen de slang niet even in de sloot laten rollen en water geven. In de meeste gevallen moeten we het water met tankwagens aanvoeren van 40 km verderop, bijvoorbeeld uit het Schelde-Rijnkanaal, vlak bij Bergen op Zoom.' Traas en Ovaa Sport doet het onderhoud van een 30 hectare groot vliegveld voor sportvliegtuigen, vliegveld Midden Zeeland, dat tegen recreatiegebied het Veerse Meer aan ligt. Goeree vertelt: 'Het meer is ontzettend zout. Het vliegveld ligt in de voormalige uiterwaarden van het Veerse Meer, die in de jaren vijftig en zestig zijn verkaveld. Daar doen we sinds 2016 het onderhoud. Er was ooit sprake van dat de start- en landingsstrook van 40 m breed en 1 km lang geasfalteerd zou worden, maar dat is nooit uitgevoerd omdat het te duur werd. Nu bestaat deze uit gras. Dat groeide aanvankelijk slecht en ook de waterhuishouding was slecht. Van november tot medio april was het vliegveld eigenlijk niet te gebruiken vanwege waterproblemen en het hobbelige oppervlak. Dat kan onprettig zijn voor landende sportvliegtuigjes.'
 | | Maarten Goeree van Traas en Ovaa Sport: 'De start- en landingsbaan steekt af tegen de rest van het gras op het vliegveld in deze droge, hete tijd.' |
|
|
Grote renovatie start- en landingsbaan
In 2016 werd de strook door Traas en Ovaa Sport gerenoveerd op dezelfde manier als een sportveld. Hij werd kaal geschraapt met de Fieldtopmaker, strak geëgaliseerd met de kilverbak, er werd een drainagesysteem aangebracht en verschralingszand voor een mooie homogene toplaag van 25 cm, en er werden kunstgrasvezels door de toplaag gemengd om meer stabiliteit te krijgen voor de vliegtuigen. 'Samen met Frank de Dobbelaere, accountmanager van DLF, stelden we een 4turf-graszaadmengsel samen op basis van het bestaande mengsel ExtraMaster en rietzwenk, dat bestand is tegen zilte grond en zoutige wind, goed wortelt en zich ontwikkelt bij lagere temperaturen. Grazende ganzen kunnen voor problemen zorgen op een vliegveld. Die zijn niet gecharmeerd van rietzwenk, dus bleven ze weg van de start- en landingsbaan. Ze houden zich nu meer op rond de strook die bestaat uit Engels raaigras, klaver en nog zo wat. Medio mei 2016 zaaiden we het 4turf-mengsel in. Het ziet er prachtig donkergroen uit. De start- en landingsbaan steekt af tegen de rest van het gras op het vliegveld in deze droge, hete tijd.'
Het aantal vluchten op het vliegveld is sinds de renovatie in 2016 met 43 procent toegenomen, van zo'n 28.000 naar 40.000 starts en landingen. Daardoor werden er in de droge zomer van vorig jaar wat kale plekken zichtbaar. Daarom heeft Traas en Ovaa Sport vervolgens voor het eerst doorgezaaid, en wel met het 4turf-mengsel ExtraMaster. Dit bevat rassen met een verbeterde zouttolerantie en droogteresistentie, die daarnaast ziekteresistenter zijn, volgens Goeree.
Sportvelden
'Veldbeemd vestigt zich hier moeilijk doordat we in deze regio weinig kunnen beregenen, dus gebruiken de 4turf- en 4salt-mengsels ook voor het groot onderhoud van de sportvelden', vertelt Goeree. 'We zaaien dan een mengsel van ExtraMaster met 4turf en een SV7. Als we later in het jaar doorzaaien, gebruiken het 4turf-mengsel ExtraMaster. We staan ervan te kijken dat de velden er nu, na zo'n droge periode, nog steeds zo mooi bij liggen. De mengsels met tetraploïde Engels raaigras doen hun werk een stuk beter dan andere grasmengsels. Natuurlijk houdt het een keer op, bijvoorbeeld als we een droge periode van tien tot twaalf weken krijgen. Maar we hebben een paar weken geleden een flinke bui gehad en dan zien we dat de velden zich weer snel herstellen. Dat heeft te maken met de diepere beworteling van het gras (15 à 20 cm). De overlevingskansen van 4turf- en 4salt-grassen zijn hoger.'
Voor aannemer AH Vrij kwamen 4turf en 4salt als geroepen. De aannemer heeft binnen zijn prestatiebestek het beheer en onderhoud van zeventien sportvelden op drie sportparken die tegen de duinen aan liggen, in de dorpen Monster, 's Gravenzande en Naaldwijk (gemeente Westland). Het water is er van slechte kwaliteit. Dat ontdekte AH Vrij al bij het ingaan van het contract in 2018. Henk Slootweg van AH Vrij weet nog: 'We zagen dat het gras terugviel zodra we twee of drie maal beregend hadden na het inzaaien. Na het nemen en onderzoeken van watermonsters zagen we dat het water in Monster en 's-Gravenzande tegen het brakke aan zat. Het water in Naaldwijk had een laag zuurstofgehalte.'
Omdat het hoge zoutgehalte in het water de bottleneck bleek, begon AH Vrij met de toepassing van 4turf-mengsels. 'In het voorjaar gebruiken we het mengsel 4-4-2 Master, in de zomer BalanceMaster en in het najaar BeemdMaster gecombineerd met QuickMaster. Vorig jaar hadden we net zo'n droge zomer als dit jaar en moesten we vaak beregenen. Het gras kiemde geweldig!'
Fieldmanager of the Year High Potential 2020 Roy van Dijk, Johan Cruijff Arena
Genomineerde Fieldmanager of the Year 2014 Eddy de Boer, De Groenmakers
|
Johan Cruijff Arena
De grasmat in de Johan Cruijff Arena werd aan het begin van het seizoen 2019-2020 doorgezaaid met BalanceMaster. Fieldmanager of the Year High Potential Roy van Dijk: 'We verticuteren de grasmat vaak, om hem open en schoon te houden. De bedoeling is dat het gecoate veldbeemd daar tussendoor kan groeien en zich goed vestigt tussen het Engels raaigras. Door deze BalanceMaster zien wij een betere beworteling. Het zijn vooral véél wortels. De diepte valt mee, maar is voldoende voor ons: 12 cm. Misschien is het grotere wortelpakket te danken aan het graszaad, maar wellicht ook door de minimale betreding in deze coronatijd. Sinds de competitie is stopgezet, is er geen betreding meer geweest en er zijn nu ook geen concerten. Het veldbeemd krijgt nu echt kans om te groeien. De mat is steviger, ook weer door een combinatie van minimale bespeling en de kwaliteit van het 4turf-mengsel. We hebben daardoor minder last van schades na betreding. We gebruiken dit graszaad ook om kale plekken, slechte hoeken en doelgebieden door te zaaien. Normaliter vervangen we de grasmat jaarlijks, maar de kans is groot dat we deze grasmat kunnen behouden voor het volgende seizoen. We beginnen het seizoen dan met voorsprong omdat de mat al sterk is bij aanvang; het gras is gewend aan het klimaat in de Johan Cruijff Arena.'
|
|
'Vorige zomer moesten we beregenen met bijna brak water, maar met 4turf is de kieming toch goed'
| |
|
|
Agrowin in Winterswijk is dealer van de mengsels 4salt en 4turf. In het oosten van het land is minder overlast van zilt water, dus wordt 4salt daar minder verkocht voor sportvelden, maar wel voor bermen die kampen met strooizouteffecten. Uit het TopGreen-assortiment lopen met name TopSport SV7 en de 4turf-mengsels Top Extra en Top Balance goed. 'Sportveldbeheerders sturen met deze mengsels op het snel opkomen van de grasmat, zodedichtheid, gezond gras met minimale schimmeldruk en goede kleur. De tetraploïde soorten zijn door DLF goed betredingstolerant gemaakt en zijn sterk gepositioneerd in de verschillende types mengsels. Veldbeemdgrassen zijn betere zodevormers, diploïde Engels raaigrassen ook. Hierdoor wordt de zodedichtheid vergroot. Een combinatie is ideaal. Gebruikers moeten kijken wat ze nodig hebben. Als je net uit de winter komt en snel wilt kunnen spelen, zul je wat sterker moeten leunen op tetraploïde grassoorten. Als je weer bij de basis moet beginnen of als de grasmat kaal oogt, kun je het beste een mengsel nemen dat meer veldbeemd en/of diploïde Engels raaigras bevat.'
|
Zutphen
Agrowin in Winterswijk is dealer van graszaadmengsels die 4turf bevatten. Uit de Masterline-range lopen vooral ExtraMaster, Promaster SV7 en BalanceMaster goed. De tetraploïde soorten zijn dankzij de veredeling door DLF uitstekend geschikt voor onder andere sportvelden en zijn dan ook sterk vertegenwoordigd in de verschillende type mengsels. ExtraMaster bestaat voor 45 procent uit tetraploïde Engels raaigras, voor 20 procent uit diploïde Engels raaigras en voor de rest uit veldbeemd. Bij het mengsel ExtraMaster is de samenstelling gelijk, maar de verdeling anders. Zo is het aandeel tetraploïde Engels raaigras maar liefst 55 procent en het aandeel diploïde Engels raaigras is verhoogd tot 30 procent.
 | | Hendrik Nagelhoud, DLF |
|
|
Fieldmanager of the Year 2020 Jaap Verhagen past al sinds september 2013 4turf-mengsels toe op zijn achttien sportvelden, zowel natuurgras als hybride velden. Hiervoor gebruikt hij de Vredo DDS-doorzaaimachine, zodat de mengsels op de juiste diepte en met dubbele hoeveelheid kunnen worden ingebracht. '4turf-grassen kiemen snel en concurreren met straatgras. Je krijgt er sterke graszoden van.'
Verhagen: 'Ik pas selectief bepaalde mengsels op bepaalde velden toe. Bij FC Zutphen zaai ik sinds 2019 het mengsel Beemdmaster. De eigenschappen van de 40 procent tetraploïde Engels raaigras, 30 procent diploïde Engelse raaigras en 30 procent veldbeemd zorgen voor goede kieming op deze licht leemachtige, zandachtige grond. Dit mengsel kiemt een stuk sneller dan de andere veldbeemdmengsels. Sinds we doorzaaien met de Vredo DDS-doorzaaimachine, komt het gras zelfs extra vroeg op! Door het veldbeemd ondieper te zaaien dan het Engels raaigras, zorg je ervoor dat alle grassoorten in het mengsel er gelijktijdig uit komen. Bij voetbalclub De Hoven liggen de velden op zware klei. Daar begonnen we met Beemdmaster. Het graszaadmengsel met 4turf doet het ook daar goed, maar ik ga binnenkort nog in overleg met DLF over een ander type veldbeemd. Het is een koude grond. Wellicht stap ik over op BalanceMaster, dat gebaseerd is op een SV7 en een combinatie is van sterk diploïde Engels raaigras met extra sterk tetraploïde Engels raaigras. Het voordeel van BalanceMaster is dat het aandeel veldbeemd is gecoat met ProNitro. De graszaden in BeemdMaster zijn niet gecoat; daardoor heeft BeemdMaster wat meer moeite met opkomen op de koude grond.'
Toch houdt Verhagen niet van switchen: 'Je moet bewust een mengsel kiezen dat past bij jouw grond- en veldsoort. Na drie of vier jaar zie je hoe sterk de mat wordt, of blijkt wellicht dat je moet switchen. Sommige velden blijven vochtiger en daardoor gevoeliger voor schimmel. Maar het is belangrijk dat je een veld eerst goed opbouwt, want na een jaar kun je heus nog niet zien of een bepaald mengsel wel of niet goed aanslaat. Er moeten simpelweg voldoende grassen in de mat zitten om effect te sorteren.'
Als het om schimmels gaat, hebben de mengsels met 4turf zich in Zutphen prima bewezen. 'We hebben weinig met schimmels te kampen. Eenmaal heb ik een zeldzame schimmel gehad, maar dat kon ik oplossen met een lichte dosis stikstofbemesting.'
Het aandeel 4Turf-grassen is dit jaar uitzonderlijk hoog bij de gemeente Zutphen. Dat komt door de coronacrisis, waardoor de velden al in april in groot onderhoud gingen. 4turf-grassen kiemen sneller bij lagere temperaturen. Verhagen: 'Ik heb zes hoofdvelden met mengsels met 4turf ingezaaid, in totaal voor de zes velden 500 kg van het nieuwe 4-4-2 Master en 270 kg BeemdMaster. Daar hangt een prijskaartje aan, maar met 4turf-grassen investeer ik in een sterkere grasmat. In augustus zal ik nog eenmaal een doorzaaironde moeten doen, maar ik schat in dat ik door de investering later in het jaar minder hoef door te zaaien.' Vroeg doorgezaaid heeft hij niet, want in februari waren zijn velden nog maar zo'n 300 uur belast geweest.
Verhagen verwijst naar het extremer wordende klimaat: 'Dit is opnieuw een zeer droog jaar; wellicht komen er sproeiverboden. 4turf-grassen zijn daartegen bestand. Afgelopen jaar zat een club wekenlang zonder beregening, omdat de installatie kapot was, maar de velden hebben zich goed hersteld. Dat zegt mij genoeg. Anderzijds kunnen 4turf-grassen ook tegen koude nachten. Wij hebben hier aan de IJssel begin juni 2020 nog nachten gehad met temperaturen tegen het vriespunt. 4turf kan dat hebben.'
|
|
'Ik verwacht dat het gecoate veldbeemd concurrerend opkomt ten opzichte van het Engels raaigras'
| |
|
Montferland
Eddy de Boer, genomineerd als Fieldmanager of the Year 2014 en projectleider en uitvoerder bij De Groenmakers, heeft dit jaar 4turf toegepast in opdracht van de gemeente Montferland. De gemeente zet in op tolerante soorten omdat de clubs tot laat in het seizoen toernooien spelen, en ook vanwege de droogte waarmee de sportvelden kampen op de zandgronden. De Groenmakers heeft een kleine honderd sportvelden in onderhoud in de omgeving van Doetinchem. Hiervan liggen er 28 in de gemeente Montferland, op zandgrond. Op 20 velden is dit jaar doorgezaaid met de 4turf-mengsels ExtraMaster en BalanceMaster. Van tevoren zijn de velden goed gescalpeerd, maar de basis van de grasmat is nog aanwezig. 'Verdroging is een groot probleem, dus de gemeente en De Groenmakers waren op zoek naar een grasmengsel met een hoge droogtetolerantie, waarop tegelijkertijd een stevige betreding kan plaatsvinden; denk daarbij aan 350-400 uur. Ook wordt er gestreefd naar ultrasterk gras, waarvan kleinere hoeveelheden nodig zijn. Dit heeft de voorkeur boven het kweken van grote hoeveelheden gras van mindere kwaliteit.'
De Groenmakers heeft dit jaar 225 kg per veld doorgezaaid. Dat is behoorlijk wat; normaliter denk je bij een amateurveld aan 120-150 kg per veld. De Boer verklaart: 'We willen direct goede velden neerleggen en ervoor zorgen dat ze zich goed zetten. In het seizoen gaan we nog verticuteren om meer ruimte te maken in de grasmat.'
De grasmat is mooi compact en oogt gesloten, maar het beeld is enigszins vertekend: 'We hebben een relatief warme winter gehad, maar het belangrijkste is dat in maart alle voetbalactiviteiten stillagen door corona. Er was dus geen betreding. Ik verwacht wel dat het aandeel veldbeemd met de gecoate meststof ProNitro ervoor zorgt dat het gras concurrerend opkomt ten opzichte van het Engels raaigras, en drie tot vier dagen voorsprong heeft op normaal veldbeemd zonder gecoate meststof. Het duurt nog wel even voordat de sportvelden weer gebruikt worden. Het veldbeemd heeft dus ruimschoots de tijd om zich te zetten en kan de belasting waarschijnlijk goed aan.'
Met name het veldbeemd vormt voor De Boer een wapen tegen droogte. 'Er zijn clubs die kiezen voor 100 procent Engels raaigras omdat ze denken dat veldbeemd toch niets doet en overgroeid wordt. Maar in tijden van droogte zie je dat veldbeemd zich goed houdt, in tegenstelling tot Engels raaigras, dat het dan vaak moeilijk heeft of zelfs uitvalt. We hebben de velden goed kaal gemaakt, dus we kunnen goed monitoren. Ik wacht nu af hoe de 4turf-mengsels zich gaan ontwikkelen qua boven- en ondergrondse groei.'
|
De coating ProNitro is vernieuwd. Er is nu een wetting agent aan toegevoegd, waardoor de waterspanning tijdens het kiemingsproces verlaagt. De opname van water door het kiemende zaad wordt hierdoor versneld, voor een nog snellere start.
|
|
|
| Er zijn nog geen reacties. |
Tip de redactie
|
